Οι τραυματισμοί στους αγωνιστικούς χώρους είναι συχνοί μεταξύ των αθλούμενων. Στα ομαδικά αθλήματα και στα αθλήματα επαφής είναι ακόμη συχνότεροι και σοβαρότεροι. Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις είναι οι σπουδαιότερες, όσον αφορά την βαρύτητα, καταστάσεις που εμπλέκονται αθλητές και αθλούμενοι.
Πρέπει να αντιμετωπίζονται με μεγάλη υπευθυνότητα και ταχύτητα απ’ τα ιατρικά επιτελεία των ομάδων και τους γιατρούς αγώνων γιατί μπορούν να αποβούν μοιραίες για τους αθλούμενους.
Οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις στους αγωνιστικούς χώρους μπορούν να συμβούν από την άμεση σύγκρουση δύο ή περισσοτέρων αθλούμενων, από απ’ ευθείας χτύπημα (π.χ. αθλήματα επαφής) ή από πτώση.
Θάνατος από βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση σε αγώνα πυγμαχίας – Ρώσος Πυγμάχος Μάξι Νταντεύει (24/07/2019)
ΤΟ ΓΥΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Συχνά ο τραυματίας χάνει τις αισθήσεις του κάποιες φορές αυτόματα γυρίζει η γλώσσα του προς τα πίσω. Αυτό συμβαίνει γιατί από το χτύπημα ερεθίζεται ο προμήκης μυελός με συνέπεια να χαλαρώνουν οι μυς της γλώσσας ή αυτή να υποχωρεί προς τον φάρυγγα με αποτέλεσμα την απόφραξη των αεροφόρων οδών. Τότε υπάρχει άμεσος κίνδυνος για την ζωή του αθλούμενου. Η κατάσταση γίνεται ακόμη σοβαρότερη και δυσκολεύει πολύ την αποκατάσταση, η συγχρόνως έντονη σύσφιξη των σιαγόνων (κλείνει ερμητικά το στόμα με δύναμη που ξεπερνά ενίοτε τα 200kj). Η ζωή του τραυματία κρέμεται από μια κλωστή όταν μαζί με τις ανωτέρω καταστάσεις προκύψει και καρδιακή ανακοπή (σπανιότερο φαινόμενο αλλά δύναται να συμβεί).
Η αποστολή των ατόμων που θα έχουν το ρόλο του διασώστη (ιατρός, φυσικοθεραπευτής κ.α.) είναι δύσκολη. Κατ’ αρχήν η επέμβασή τους πρέπει να είναι ταχύτατη και αποφασιστική. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με την απόφραξη των αναπνευστικών οδών παύει να διοχετεύεται οξυγόνο στον εγκέφαλο. Γεγονός που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη σ’ αυτόν. Τα 3.5 έως 4 λεπτά είναι το ανώτερο όριο ανοχής και αντοχής στην έλλειψη οξυγόνου για τον εγκέφαλο. Άρα η δράση των διασωστών πρέπει να είναι άμεση ώστε να ελευθερωθούν οι αναπνευστικές οδοί.
Ακόμη πρέπει να υπάρξει ενδελεχώς έλεγχος στην μύτη και τα αυτιά του τραυματία. Αυτό γίνεται, διότι εάν και εφόσον έχει συμβεί βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση κυρίως στην βάση του κρανίου, φεύγει εγκεφαλονωτιαίο υγρό από την μύτη ή τα αυτιά (ρινόρροια, ωτόρροια) γεγονός που προϊδεάζει άμεσο κίνδυνο για την ζωή του τραυματία.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ – ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Η πρώτη ενέργεια του διασώστη είναι να ανοίξει το στόμα του τραυματία εάν αυτό είναι ερμητικά ή λιγότερο κλειστό. Δεν είναι πάντα μια εύκολη πράξη. Όπως προανέφερα πολλές φορές αμέσως μετά, ή συγχρόνως με τον τραυματισμό οι σιαγόνες κλείνουν εξασκώντας έντονη πίεση μεταξύ τους ώστε να απαιτείται μεγάλη δύναμη για να ανοίξουν. Ωστόσο υπάρχει μια τεχνική μέθοδος (Russis) όπου διευκολύνεται σημαντικά η παραπάνω ενέργεια. Στην τεχνική αυτή ο τραυματίας τοποθετείται ανάσκελα, ο διασώστης θέτει τους αντίχειρες του στο πηγούνι του ακριβώς κάτω από το κάτω χείλος.
Συγχρόνως τοποθετεί τους δείκτη και μέσο στις κροταφογναθικές αρθρώσεις αντίστοιχα και εξασκεί πίεση και δύναμη στο πηγούνι (φέροντας το προς τα κάτω) και στις αρθρώσεις που προαναφέραμε. Με αυτόν τον τρόπο το στόμα ανοίγει σαφώς ευκολότερα και έτσι η γλώσσα, η οποία έχει γυρίσει προς τον φάρυγγα φέρεται με την βοήθεια μας στην κανονική της θέση χωρίς δυσκολία. Επειδή όμως υπάρχει το ενδεχόμενο σύντομα και ξαφνικά να επαναληφθεί το ίδιο φαινόμενο στο τραυματία. φροντίζουμε να κρατάμε το στόμα του ανοικτό για ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Αυτό επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση στο ανοικτό πλέον στόμα του αθλούμενου ενός στοματοφαρυγγικού σωλήνα, που πάντα πρέπει να βρίσκεται στην τσάντα του διασώστη. Μάλιστα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει και μικρότερο μέγεθος για παιδιά.
Εάν δεν βρίσκεται στοματοφαρυγγικός σωλήνας κρατάμε το στόμα ανοικτό με οποιοδήποτε αντικείμενο που δεν θα τραυματίσει περαιτέρω των αθλούμενο. Μόλις γίνουν αυτές οι ενέργειες και ο τραυματίας ανανήψει του τοποθετούμε αυχενικό κολάρο (προτιμάται σκληρό, αν υπάρχει). Με το 166 (το οποίο έχει ειδοποιηθεί από την αρχή των διαδικασιών) μεταφέρεται στο πλησιέστερο νοσοκομείο, όπου θα υποβληθεί σε σειρά εξετάσεων και κυρίως αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας για να αποκλεισθούν πιθανόν αιματώματα στον εγκέφαλο ή κάταγμα στην περιοχή.
Εάν οι εξετάσεις είναι καθαρές ο τραυματίας παραμένει στο νοσοκομείο για 1-2 ημέρες για παρακολούθηση. Επανέρχεται στην ενεργό δράση τουλάχιστον μετά από δεκαπενθήμερο.
