Εχετε αναρωτηθεί γιατί η διάθεση μας αλλάζει όταν βάζουμε στη ζωή μας την γυμναστική;
Είναι γνωστό ότι η συστηματική άσκηση επιφέρει μια σειρά από αλλαγές στον οργανισμό μας, όπως βιοχημικές, σωματικές, φυσιολογικές, αλλά και ανατομικές. Δεν είναι όμως οι μόνες, καθώς επιφέρει και σημαντικές αλλαγές στην ψυχολογία μας. Αυτό δηλαδή, που πλέον αποδεικνύεται από πληθώρα ερευνών, είναι ότι η βελτίωση της σωματικής υγείας προκαλεί ψυχική ευεξία.
Εγκεκριμένοι ερευνητές από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία, την Αγγλία και την Ελλάδα υποστηρίζουν πλέον με καινούργια δεδομένα την στενή σχέση μεταξύ άσκησης και
ψυχικής διάθεσης. Η συστηματική άσκηση βελτιώνει την πνευματική οξυδέρκεια και την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας, ενώ παράλληλα μειώνει το άγχος και τα επίπεδα της κατάθλιψης. Χρειάστηκε να περάσουν πάρα πολλά χρόνια για να κατανοηθεί απ’ τους ιθύνοντες η ιδέα πως οι αθλητές δεν ευθύνονται απόλυτα για τους
τραυματισμούς τους και πως έχουν το δικαίωμα να τους προσφέρεται ιατρική περίθαλψη όταν τραυματίζονται ή αρρωσταίνουν. Βέβαια, για πολλά χρόνια η παροχή ιατρικών υπηρεσιών στους αθλητές ήταν υποτυπώδης και συμβολική. Αργότερα, η συστηματοποίηση και η γενίκευση της κοινωνικής μέριμνας επέβαλε τη θέσπιση ειδικών νόμων που καθιστούν πλέον τους αθλητικούς συλλόγους υπεύθυνους για την υγεία και την ακεραιότητα των
αθλητών που αγωνίζονται και προπονούνται.
Ξενοφών Ρούσσης, Αργύρης Μήτσου
Έτσι οι επαγγελματικοί σύλλογοι, αρχικά στο εξωτερικό, αναγκάστηκαν να ασφαλίσουν το αθλητικό τους δυναμικό. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, λοιπόν, για να ασφαλίσουν τα επιχειρηματικά τους κέρδη, καλούν την ιατρική επιστήμη να κάνει επίσημα την εμφάνισή της στους αθλητικούς χώρους και να αναλάβει υπεύθυνα την παρακολούθηση της υγείας των αθλητών. Τώρα αρχίζει να υπάρχει μια
άμεση συνεργασία προπονητή και γιατρού για το καλό των αθλητών και οι αθλητές είναι υποχρεωμένοι να πειθαρχούν στις συστάσεις του γιατρού της ομάδας. Ο ρόλος του αθλητίατρου και η άμεση συμβολή του στα προβλήματα του αθλητισμού ανέβασε σημαντικά τη στάθμη της απόδοσης των αθλητών.
Παντελής Νικολάου, Ξενοφών Ρούσσης
Ο Αθλητίατρος έχει τις εξής αρμοδιότητες:
- Αναλαμβάνει τη βασική ιατρική εξέταση, απαραίτητη για κάθε αθλητή προεγγραφόμενο σε κάποιο σύλλογο, και ακολούθως τον περιοδικό έλεγχο της υγείας των αθλουμένων.
- Παρακολουθεί υπεύθυνα την υγεία των αθλουμένων και επιλύει κάθε είδους πρόβλημα υγείας που μπορεί να προκύψει.
- Φροντίζει για τη θεραπεία και την αποκατάσταση του τραυματισμού των αθλητών και όταν χρειαστεί, συνεργάζεται µε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (χειρουργούς, ορθοπεδικούς, ουρολόγους κ.ά.).
- Δίνει εντολές και συνεργάζεται µε τους φυσιοθεραπευτές και µασέρ για τη φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση των αθλητών.
- Είναι ο µόνος υπεύθυνος να κρίνει αν ο τραυµατισµένος ή άρρωστος αθλητής είναι σε θέση να συνεχίσει την αγωνιστική του δραστηριότητα και να καθορίσει το χρόνο της προσωρινής του αποχής απ’ τους αγώνες και τις προπονήσεις.
- Είναι υπεύθυνος για τη θεραπευτική αγωγή των αθλητών, όπως επίσης και για την ενίσχυση του οργανισµού µε διαιτητικά συµπληρώµατα (βιταµίνες, ηλεκτρολύτες κ.ά.). Συγχρόνως δε, τους ενηµερώνει για τους κινδύνους του
dopping και ελέγχει κάθε φαρµακευτική ουσία που λαµβάνουν. - Ρυθµίζει τη σωστή διατροφή των αθλητών. Καθορίζει ειδικό διαιτολόγιο µε σκοπό να πετύχει το ιδανικό βάρος για κάθε αθλητή και φροντίζει έτσι ώστε αυτό να διατηρείται σταθερό σε όλη τη διάρκεια της αθλητικής περιόδου.
- Προτείνει τη σύνθεση (λευκώµατα, λίπη, υδατάνθρακες ) των γευµάτων ανάλογα µε τις ανάγκες και την εποχή και ορίζει το ωράριο των γευµάτων.
- Προστατεύει τους προπονούµενους και τους αγωνιζόµενους λαµβάνοντας ορισµένα βασικά µέτρα από ορισµένες περιβαλλοντικές συνθήκες (υψόµετρο, πολύ κρύο, ζέστη, υγρασία κ.ά.). Πρέπει να σηµειωθεί ότι οι συνθήκες αυτές δηµιουργούν ορισµένα προβλήµατα στην υγεία και την αγωνιστική απόδοση των αθλητών. Ανάλογα της προπόνησης, της δραστηριότητας γενικά και των επιδόσεων των αθλητών ελέγχει διαγνωστικά τη λεγόµενη «υπερκόπωση» ή «υπερπροπόνηση».
- Παραπέµπει και ο ίδιος ελέγχει, αξιολογεί, δίνει λύσεις και θεραπείες, εάν χρειάζεται, σε µικροβιολογικό, βιοχηµικό, ηλεκτροκαρδιογραφικό, ηλεκτροεγκεφαλικό και εργοφυσιολογικό έλεγχο των αθλητών, που µας βοηθάει αποτελεσµατικά να ελέγξουµε τις λειτουργικές δυνατότητες και ικανότητες των αθλητών. Παράλληλα, µπορούµε να δούµε και τις λειτουργικές αδυναµίες τους. Με τον εργοφυσιολογικό έλεγχο π.χ. µπορούµε να ελέγξουµε τη δύναµη του µυϊκού συστήµατος των αθλητών. Να διαπιστώσουµε δηλαδή αν η µυϊκή δύναµη είναι επαρκής για το αγώνισµά τους ή ό χι. Επίσης, ελέγχεται η αναπνευστική λειτουργία, βασική για την απόδοση όλων των αθλητών. Η εργοφυσιολογική έρευνα βαθµολογεί επίσης τις εφεδρείες της κυκλοφορίας και ελέγχει τη συµπεριφορά του καρδιαγγειακού συστήµατος στην έντονη µυϊκή προσπάθεια και καθορίζει τα όρια ασφάλειας για τη λειτουργία της καρδιάς ακόµα και όταν εκτελείται εξαντλητική προσπάθεια. Επίσης, σπουδαία εργοφυσιολογική εξέταση είναι ο προσδιορισµός της µέγιστης πρόσληψης οξυγόνου. Πρόκειται για µια δοκιµασία που καθορίζει µε ακρίβεια τις δυνατότητες του αερόβιου µυϊκού µεταβολισµού, απαραίτητο στοιχείο για τα αγωνίσµατα αντοχής, όπως επίσης και την εκτίµηση των δυνατοτήτων του αναερόβιου µυϊκού µεταβολισµού, µέθοδο πολύτιµη για την εκτίµηση της απόδοσης των αθλητών που επιδίδονται σε αγωνίσµατα ταχύτητας.
- Είναι το µόνο επίσηµα αρµόδιο πρόσωπο που προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες µέσα στον αγωνιστικό χώρο. Πράγµατι η συχνότητα και η σοβαρότητα του τραυµατικού κινδύνου των αθλητών επιβάλλουν την παρουσία του αθλητιάτρου στον αγωνιστικό χώρο. Αυτός είναι το µόνο αρµόδιο πρόσωπο να προσφέρει έγκαιρα και υπεύθυνα τις ιατρικές υπηρεσίες του στον τραυµατισµένο αθλητή. Ο ίδιος αποφασίζει εάν µπορεί ο τραυµατίας να συνεχίσει ακίνδυνα τον αγώνα ή να αποσυρθεί αµέσως. Αυτός ευθύνεται για τη µετακίνηση και τον τρόπο του τραυµατισµένου αθλητή µέσα στον αγωνιστικό χώρο και τη µεταφορά του, εάν χρειάζεται, στην κατάλληλη νοσηλευτική µονάδα. Σαν τελευταία υπόµνηση, θα ήθελα να αναφέρω ότι µεταξύ αθλητιάτρου και προπονητή θα πρέπει να υπάρχει κλίµα απόλυτης εµπιστοσύνης, καλοπιστίας και καλής διάθεσης. Το έργο τους είναι παράλληλο και η αποστολή τους κοινή: η πρόοδος των αθλητών στους οποίους και οι δύο προσέφεραν τις υπηρεσίες τους, µε σκοπό τη διάκριση και τις επιτυχίες.
